
Wśród fascynującego świata Myriapoda, grupy stawonogów charakteryzujących się wieloma parami nóg, spotykamy niezwykłe stworzenia o nazwie włośnice. Nazywane również “tysiąconóżkami”, te zwierzęta budzą mieszane uczucia - od fascynacji ich niezwykłą anatomią do niepokoju na widok ich licznych odnóży poruszających się w rytmicznym, falistym ruchu.
W świecie owadów i pajęczaków, włośnice zajmują unikalną niszę ekologiczną. Ich ciało, często długie i smukłe, może osiągać długość kilku centymetrów, a nawet ponad 30 cm u niektórych gatunków tropikalnych! Segmentowane ciało włośnicy pokryte jest chitynową osłonką, która chroni ją przed zagrożeniami. Co jednak najbardziej fascynuje - to ich liczne nogi.
W przeciwieństwie do owadów, które mają sześć nóg, włośnice mogą mieć od kilkudziesięciu do nawet kilkuset par nóg! Liczebność nóg zależy od gatunku i wielkości zwierzęcia. Nogi te nie są jednak używane tylko do chodzenia - służą również do podpierania ciała, pomagają w poruszaniu się po trudnym terenie, a niektóre gatunki wykorzystują je do chwytania ofiar.
Tryb życia włośnicy: mistrzowie kamuflażu i nocni łowcy
Włośnice są zwierzętami drapieżnymi, które polują na małe bezkręgowce takie jak stonogi, robaki i owady. Ich menu zależy od gatunku i środowiska, w którym żyją. Są to przede wszystkim nocne stworzenia, unikające światła dziennego. W dzień ukrywają się pod kamieniami, korzeniami drzew, w ściółce leśnej lub innych zacisznych miejscach.
Noc jest ich czasem łowieckim. Wtedy wyruszają na poszukiwanie zdobyczy, korzystając ze swoich czujek i narządów zmysłu chemicznego. Zauważają ofiary za pomocą specyficznych receptorów, które reagują na substancje chemiczne wydzielane przez inne zwierzęta.
Niezwykła regeneracja: włośnice odrastają ogony!
Jedną z najbardziej fascynujących cech włosínic jest ich zdolność do autotomii - samoodetnięcia. W sytuacji zagrożenia, włośnica może oderwać część swojego ciała, np. ostatnie segmenty z nogami, aby uniknąć ataku drapieżnika. Odstępiony ogon często porusza się jeszcze przez jakiś czas, odwracając uwagę napastnika i dając włośnicy szansę na ucieczkę.
Co więcej, utracona część ciała może się odrodzić! To zdumiewające zdolności regeneracyjne pozwalają włośnicom na przeżycie nawet po poważnych obrażeniach.
Włośnice - ważne ogniwa ekosystemu
Pomimo ich nieco niepokojącej budowy, włośnice pełnią ważną rolę w ekosystemach. Jako drapieżniki kontrolują populacje bezkręgowców, a ich szczątki dostarczają pożywienia innym organizmom.
Klasyfikacja włosínic Włośnice należą do gromady Diplopoda, która dzieli się na wiele rzędów i rodzin. Oto niektóre z nich:
Rząd | Charakterystyka | Przykłady gatunków |
---|---|---|
Polydesmida | Włośnice o krótkim i szerokim ciele | Polydesmus spinosus |
Spirobolida | Włośnice z długimi nogami, często zwijające się w kłębek | Spirobolus marginatus |
Ciekawostki o włosínicach:
-
Niektóre gatunki włośnic mogą wytwarzać substancje trujące, które chronią je przed drapieżnikami.
-
Włośnice oddychają za pomocą tchawek, czyli malutkich otworów w boku ciała prowadzących do sieci drobnych rurek.
-
Włośnice są wrażliwe na zmiany wilgotności powietrza i dlatego często bytują w wilgotnych środowiskach.
Podsumowanie: Włośnice to niezwykłe stworzenia o unikalnych cechach, które podkreślają różnorodność życia na Ziemi. Ich zdolność do regeneracji, nocny tryb życia i rolę w ekosystemie czynią je fascynującym obiektem badań dla biologów i entuzjastów przyrody.